Nước mắm là một trong những gia vị không thể thiếu trong ẩm thực Việt Nam. Thay vì mua nước mắm công nghiệp, bạn hoàn toàn có thể tự làm nước mắm ngon tại nhà với công thức truyền thống. Hãy cùng khám phá cách làm nước mắm ngon, an toàn và tiết kiệm chi phí nhé!
1. Nguyên Liệu Cần Chuẩn Bị
Để làm nước mắm ngon tại nhà, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu sau:
Cá Cơm
Cá cơm là nguyên liệu chính để làm nước mắm. Bạn nên chọn cá cơm tươi, không bị hư hỏng. Lượng cá cơm cần thiết phụ thuộc vào khối lượng nước mắm bạn muốn làm, thông thường là khoảng 1kg cá cơm cho 1 lít nước mắm.
Muối
Muối giúp ướp và bảo quản cá trong quá trình ủ nước mắm. Bạn nên sử dụng muối không iốt, muối biển hoặc muối hạt để đảm bảo hương vị truyền thống. Tỷ lệ muối thường dùng là 30% so với khối lượng cá cơm.
Nước Sạch
Nước sạch là thành phần quan trọng để ngâm cá và tạo môi trường ủ nước mắm. Bạn nên sử dụng nước máy đun sôi để khử trùng hoặc nước giếng khoan sạch.
Chất Phụ Gia
Một số người thêm chất phụ gia như gạo nếp, đường phèn, giấm gạo… để tăng hương vị cho nước mắm. Tuy nhiên, điều này không phải là bắt buộc trong công thức truyền thống.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu, bạn có thể bắt đầu quy trình ủ nước mắm tại nhà. Hãy đảm bảo sử dụng nguyên liệu tươi ngon để có được nước mắm chất lượng cao nhất.
2. Quy Trình Ủ Nước Mắm
Sau khi chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu, bạn có thể bắt đầu quy trình ủ nước mắm tại nhà. Đây là bước quan trọng nhất để tạo ra hương vị đặc trưng của nước mắm truyền thống. Hãy làm theo các bước sau:
Bước 1: Ướp Muối Cá Cơm
Đầu tiên, bạn cần làm sạch cá cơm, loại bỏ vảy và nội tạng. Sau đó, xếp cá vào một thau nhựa hoặc chậu sạch, rắc đều muối lên trên. Tỷ lệ muối thường dùng là 30% so với khối lượng cá cơm. Ướp cá với muối trong khoảng 6-8 giờ để cá ngấm đều muối.
Bước 2: Ngâm Cá Trong Nước
Sau khi ướp muối xong, bạn đổ nước sạch vào thau cá đến khi ngập hoàn toàn cá. Lượng nước cần đủ để cá có thể nổi lên trong quá trình ủ. Bạn có thể đặt một vật nặng lên trên để giữ cá ngập hoàn toàn trong nước.
Bước 3: Ủ Nước Mắm
Đây là bước quan trọng nhất trong quy trình làm nước mắm. Bạn cần để thau cá ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Trong khoảng 6-12 tháng đầu, bạn cần khuấy đều hỗn hợp cá và nước hàng ngày để tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Sau đó, bạn chỉ cần khuấy 1-2 lần/tuần cho đến khi nước mắm đạt được màu sắc và hương vị mong muốn.
Bước 4: Lọc Bỏ Cặn
Sau khoảng 12-18 tháng ủ, nước mắm sẽ đạt được màu nâu đỏ đặc trưng. Lúc này, bạn có thể lọc bỏ cặn và xác cá để lấy phần nước mắm trong. Bạn nên sử dụng rổ lọc hoặc vải mùng để lọc nước mắm một cách hiệu quả.
Quy trình ủ nước mắm tại nhà mất khá nhiều thời gian nhưng sẽ đem lại hương vị thơm ngon, đậm đà khó có thể tìm thấy ở nước mắm công nghiệp. Hãy kiên nhẫn và chăm sóc quá trình ủ một cách cẩn thận để có được nước mắm chất lượng cao nhất.
3. Cách Chọn Lọc và Đóng Chai Nước Mắm
Sau khi hoàn tất quá trình ủ khoảng 12-18 tháng, nước mắm đã đạt được màu nâu đỏ đặc trưng và hương vị thơm ngon. Tuy nhiên, bạn cần thực hiện một số bước chọn lọc và đóng chai để bảo quản nước mắm một cách tốt nhất.
Chọn Lọc Nước Mắm
Đầu tiên, bạn cần lọc bỏ cặn và xác cá để lấy phần nước mắm trong. Bạn có thể sử dụng rổ lọc hoặc vải mùng để lọc nước mắm một cách hiệu quả. Quá trình lọc này sẽ giúp loại bỏ tạp chất, đảm bảo nước mắm trong veo và sạch sẽ.
Sau khi lọc, bạn nên để nước mắm lắng trong vài ngày để phần cặn còn sót lắng xuống đáy. Sau đó, bạn có thể tách riêng phần nước mắm trong ra một thùng hoặc chậu sạch.
Kiểm Tra Chất Lượng
Trước khi đóng chai, bạn nên kiểm tra chất lượng của nước mắm bằng cách nếm thử. Nước mắm ngon sẽ có vị mặn, ngọt, chua nhẹ và thơm mùi cá cơm đặc trưng. Nếu nước mắm quá mặn hoặc thiếu hương vị, bạn có thể điều chỉnh bằng cách pha loãng với nước sạch hoặc thêm một ít đường phèn.
Đóng Chai Nước Mắm
Sau khi đã kiểm tra chất lượng, bạn có thể đóng chai nước mắm. Hãy sử dụng chai thủy tinh hoặc nhựa sạch, khô ráo và vệ sinh. Đổ nước mắm vào chai, đậy nắp kín và dán nhãn ghi rõ ngày sản xuất.
Nếu muốn bảo quản lâu dài, bạn có thể đun sôi nước mắm trong chai khoảng 15-20 phút để khử trùng. Sau đó, để chai nước mắm nguội hoàn toàn trước khi đóng nắp chặt và bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Bằng cách chọn lọc và đóng chai đúng cách, bạn có thể giữ được hương vị tuyệt vời của nước mắm tự làm trong thời gian dài. Nước mắm ngon sẽ càng thơm ngon hơn sau một thời gian bảo quản.
4. Bảo Quản và Sử Dụng Nước Mắm
Sau khi đã hoàn tất quá trình làm nước mắm tại nhà, bước cuối cùng là bảo quản và sử dụng nước mắm đúng cách để giữ được hương vị tuyệt vời nhất.
Bảo Quản Nước Mắm
Nước mắm tự làm có thể bảo quản trong thời gian dài nếu được đóng chai và bảo quản đúng cách. Hãy lưu ý một số điểm sau:
- Bảo quản nước mắm trong chai thủy tinh hoặc nhựa sạch, khô ráo và vệ sinh.
- Đậy nắp chai thật kín và dán nhãn ghi rõ ngày sản xuất.
- Bảo quản nước mắm ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Nếu muốn bảo quản lâu dài, bạn có thể đun sôi nước mắm trong chai khoảng 15-20 phút để khử trùng trước khi đóng nắp.
- Sau khi mở nắp, bảo quản nước mắm trong tủ lạnh để kéo dài thời gian sử dụng.
Sử Dụng Nước Mắm
Nước mắm tự làm có hương vị đậm đà, thơm ngon và an toàn hơn so với nước mắm công nghiệp. Bạn có thể sử dụng nước mắm tự làm trong nhiều món ăn truyền thống Việt Nam như:
- Nước chấm: Pha nước mắm với tỏi, ớt, chanh, đường để làm nước chấm cho các món cuốn, gỏi, bánh mì…
- Nấu canh: Thêm nước mắm vào các món canh chua, canh cá, canh rau…
- Làm nước sốt: Kết hợp nước mắm với dầu ăn, tỏi, ớt để làm nước sốt cho món thịt, cá, rau…
- Ướp thịt, cá: Ướp thịt, cá với nước mắm trước khi nấu để tăng hương vị.
Lưu ý, nước mắm tự làm có vị mặn đậm đà hơn nước mắm công nghiệp, nên bạn nên điều chỉnh lượng nước mắm phù hợp với khẩu vị của mình.
Với hướng dẫn chi tiết trên đây, bạn đã có thể tự tay làm nước mắm ngon tại nhà rồi đấy! Nước mắm tự làm không chỉ an toàn, tiết kiệm chi phí mà còn giữ được hương vị truyền thống đích thực. Hãy thử ngay công thức này và chia sẻ với chúng tôi kết quả nhé!
Hãy đăng ký thành viên tại đây để có thể bình luận & đóng góp nội dung bạn nhé.
